materiał partnera
Każdy rodzic przedszkolaka wie, jak dużym wyzwaniem potrafią być wszy. Nie zagrażają zdrowiu, jednak ich pojawienie się oznacza sporo nerwów, prania i czesania. Walka z nimi bywa żmudna, a moment, w którym po raz pierwszy odkrywamy je we włosach dziecka, często wywołuje panikę. Na szczęście sposobów na ich zwalczenie nie brakuje – od preparatów z apteki po domowe rozwiązania. Jednym z nich jest ocet jabłkowy, dawna metoda, stosowana jeszcze przez nasze babcie. Czy ocet jabłkowy rzeczywiście zabija wszy? Sprawdźmy to!
Wszy ludzkie to niewielkie pasożyty zewnętrzne, osiągające długość od 2 do 3 milimetrów, które bytują głównie na owłosionej skórze głowy. Żywią się krwią człowieka, a ich obecność prowadzi do choroby zwanej wszawicą. Pasożyty te przyczepiają się do włosów za pomocą odnóży, a samice składają jaja, tzw. gnidy, które mocno przyklejają się do włosa tuż przy jego nasadzie. Po około tygodniu z jaj wykluwają się larwy, które szybko dojrzewają i zaczynają się rozmnażać, co powoduje niemal błyskawiczne rozprzestrzenianie się wszawicy.
Wszy przenoszą się głównie przez bezpośredni kontakt głowy z głową. Pasożyty te nie potrafią ani skakać, ani latać. Przemieszczają się wyłącznie poprzez pełzanie po włosach, dlatego najczęściej przenoszą się między dziećmi w przedszkolu. Wystarczy wspólna zabawa czy przytulanie, aby pasożyt znalazł nowego gospodarza. Nieco rzadziej dochodzi do ich przenoszenia się poprzez przedmioty codziennego użytku np. gumki do włosów, czapki czy zabawki.
Jeśli u dziecka pojawią się wszy, rodzice często sięgają po domowe sposoby, aby się ich pozbyć. Dawniej, zanim pojawiły się sprawdzone preparaty, stosowano różne ludowe metody. Jednym z nich był ocet jabłkowy, który uważano za skuteczny dzięki zawartemu w nim kwasowi – miał on osłabiać pasożyty i rozpuszczać substancje wiążące gnidy z włosami, ułatwiając ich usunięcie.
Sposobów na wykorzystanie octu jabłkowego na wszy było kilka. Najczęściej przygotowywano płukankę do włosów – 1 szklankę wody mieszano z 1 szklanką octu, a następnie nakładano ją na suche włosy na całej ich długości. Aby zwiększyć skuteczność zabiegu, głowę często owijano ręcznikiem lub folią i pozostawiano roztwór na kilka, lub kilkanaście minut. Po tym czasie dokładnie wyczesywano wszy i gnidy grzebieniem, a następnie włosy myto szamponem lub wodą z mydłem. Cały zabieg zalecało się powtarzać codziennie (lub nawet kilka razy dziennie), aż do całkowitego pozbycia się pasożytów.
Popularność stosowania octu jabłkowego na wszy wynikała z tego, że był on łatwo dostępny i stosunkowo niedrogi. Jednak obecnie wiemy, że metoda ta jest nieskuteczna i nie zaleca się jej stosowania. Badania i obserwacje pokazują, że ocet jabłkowy nie jest w stanie zabić wszy ani ich jaj, a jego stosowanie może jedynie podrażnić skórę głowy lub przesuszyć włosy.
Na potwierdzenie tej tezy warto przytoczyć badanie z 2004 (Miwa T. K. i in.). Jego celem była ocena skuteczności sześciu popularnych domowych środków – octu, alkoholu izopropylowego, oliwy z oliwek, majonezu, roztopionego masła i wazeliny oraz próby topienia wszy w wodzie. Wyniki pokazały, że żaden z tych środków nie zabił wszystkich wszy ani ich jaj.
W przypadku octu okazało się, że większość pasożytów przeżywała po kontakcie z nim – po 8 godzinach wciąż żyło 98% osobników, a po 24 godzinach ich przeżywalność nie różniła się od przeżywalności wszy traktowanych samą wodą. Co więcej, ocet nie miał też wpływu na gnidy. Liczba złożonych jaj oraz ich wylęganie się były praktycznie takie same jak w grupie kontrolnej. Na tej podstawie autorzy badania odradzają stosowanie octu i innych domowych metod jako skutecznego sposobu eliminacji wszawicy.
Obecnie rodzice mają do wyboru wiele sprawdzonych preparatów na wszy, które są skuteczne i bezpieczne dla dzieci. Jednym z nich są środki zawierające permetrynę, która działa na układ nerwowy pasożytów – szybko je paraliżuje i eliminuje. Preparaty te dostępne są w aptekach jako szampony, płyny czy aerozole, co ułatwia ich dokładne zastosowanie na włosach i skórze głowy.
Alternatywą są środki na bazie dimetykonu i cyklometikonu, które działają mechanicznie. Pokrywają wszy i gnidy, a następnie blokują ich układ oddechowy, uniemożliwiając im oddychanie. Jeśli pojawiają się wątpliwości co do wyboru odpowiedniego preparatu lub sposobu jego stosowania, najlepiej zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty.
Więcej ciekawostek zastosowania octu jabłkowego można znaleźć na blogu https://super-racjonalni.pl/kolekcja/ocet/ocet-jablkowy/