Jak ochronić uprawy soi i grochu przed jasnotą purpurową? – Oto kilka praktycznych porad

Jasnota purpurowa (Lamium purpureum) to jednoroczny chwast należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), powszechnie występujący na glebach żyznych i wilgotnych. Choć niewielkich rozmiarów, może stanowić poważne zagrożenie dla upraw rolniczych, zwłaszcza wczesną wiosną. W uprawach soi i grochu jasnota konkurować może o wodę, światło i składniki pokarmowe, wpływając negatywnie na wzrost i plonowanie roślin uprawnych.

Charakterystyka chwastu

Jasnota purpurowa jest rośliną niską, często dorastającą do 10–30 cm wysokości, o charakterystycznych purpurowo zabarwionych liściach i różowofioletowych kwiatach. Wschodzi głównie jesienią i zimuje w formie rozet, co daje jej przewagę wiosną – wcześniej rozpoczyna wegetację i rozwój niż rośliny uprawne.

Wpływ na uprawy soi i grochu
W uprawach bobowatych, takich jak groch i soja, jasnota purpurowa jest szczególnie uciążliwa, ponieważ:

• intensywnie się rozkrzewia, zagłuszając siewki,
• szybko pobiera azot i inne składniki mineralne, zmniejszając dostępność dla roślin uprawnych,
• może stanowić źródło schronienia dla szkodników i patogenów.

Metody zwalczania jasnoty purpurowej

1. Zwalczanie agrotechniczne:

• Płodozmian – unikanie upraw następujących po sobie roślin o podobnych wymaganiach siedliskowych może ograniczyć rozprzestrzenianie chwastu.
• Uprawki przedsiewne – mechaniczne niszczenie rozet jasnoty jesienią i wczesną wiosną pomaga ograniczyć jej rozwój.
• Opóźnienie siewu – w miarę możliwości, siew po usunięciu jasnoty może zredukować konkurencję.

2. Zwalczanie chemiczne: W uprawach soi i grochu możliwe jest stosowanie wybranych herbicydów, skutecznych wobec chwastów dwuliściennych, w tym jasnoty purpurowej.

Przykładowe substancje czynne:

• metrybuzyna – w uprawach soi (działanie układowe, stosowana doglebowo i nalistnie),
• pendimetalina – preemergentnie w soi i grochu, skuteczna w zwalczaniu wielu chwastów jedno- i dwuliściennych,
• imazamoks – zawarty między innymi w herbicydzie Zemax 40 SL.

Zawsze należy sprawdzić rejestrację środka w danym kraju i dla danej uprawy oraz przestrzegać zaleceń producenta i zasad integrowanej ochrony roślin.

1. Zwalczanie biologiczne i ekologiczne: W gospodarstwach ekologicznych duże znaczenie ma mechaniczne zwalczanie oraz mulczowanie międzyrzędzi, ograniczające dostęp światła do chwastów.
   Wspomagająco stosuje się rośliny okrywowe lub wsiewki, które konkurują z jasnotą o przestrzeń i światło.

Podsumowanie

Skuteczne zwalczanie jasnoty purpurowej w uprawach soi i grochu wymaga zintegrowanego podejścia. Połączenie metod agrotechnicznych i chemicznych może znacząco ograniczyć jej presję i chronić potencjał plonowania roślin uprawnych. Kluczowe jest także monitorowanie pól oraz dobór odpowiedniego terminu i technologii siewu, które mogą dać przewagę uprawie nad chwastami.