Kultura HIP HOP nad Pilicą

Jak często widzisz model butów ADIDAS SUPERSTAR na nogach przechodniów? Jak wiele osób widujesz w czapce z daszkiem i logo amerykańskiej drużyny koszykówki czy baseballowej? Ile razy słyszysz młodych ludzi witających się słowem „ELO”? Nie zawsze są to hip hopowcy, ale używają oni, a może także Ty, tego co dała i wciąż daje kultura hip hop. Niestety w wielu przypadkach nadal kojarzona jest negatywnie. Dla laika hip hop to „małolaty na ławce pod blokiem, głośna muzyka, używki w formie płynnej i liściastej oraz wulgaryzmy”. Jestem hip hopowcem, jestem związany z tą kulturą już od 27 lat, kocham tą kulturę i mam o niej dużą wiedzę, którą ciągle pogłębiam i którą chciałbym z Wami się podzielić właśnie na łamach Białobrzegi24.net. Zacznę od podkreślenia faktu, iż mówiąc hip hop, nie mam na myśli muzyki, odnoszę się do kultury, do ogólnoświatowego ruchu, zjawiska na wielką skalę. Kultura ta ma swoje początki w latach 70 ubiegłego wieku, narodziła się na Bronksie, dzielnicy miasta Nowy Jork w USA. Jej źródeł możemy szukać jeszcze wcześniej i w wielu miejscach. Hip hop nie powstał z dnia na dzień, hip hop jest ewolucją i ciągle rodzi się na nowo. Data narodzin hip hopu jest datą umowną i jest to 11 sierpnia 1973 roku. Tego dnia jamajsko-amerykański DJ Kool Herc rozkręcił imprezę pod adresem 1520 Sedgwick Avenue. DJ KOOL HERC zamiast puszczać całe utwory muzyczne, postanowił trochę poeksperymentować i zapętlał jedynie partie instrumentalne, tak zwane breaki. Oznacza to, że wybrany, nawet krótki fragment utworu, mógł być powtarzany i trwać na tyle długo aby można było do niego tańczyć. Dawało to też czas dla MC, czyli MISTRZA CEREMONI, który podkręcał swoimi tekstami ludzi do zabawy. Tutaj możemy już pokusić się o próby zdefiniowania hip hopu i określenia z czego się składa. Przyjęło się mówić, iż jest to kultura PIĘCIU ELEMENTÓW. Te elementy to: MCing, DJing, Bboying, Writing oraz WIEDZA. Brzmi tajemniczo? MCing odnosi się do tego co kojarzymy aktualnie z RAPOWANIEM. Używanie gotowych, wcześniej napisanych, lub improwizowanych tekstów do rozkręcenia imprezy, ale także do opisania tego co czujemy, opisania otaczającej nas rzeczywistości, problemów społecznych, tego co nas boli, ale i tego co nas cieszy i relaksuje. Dla wielu osób, być może także dla Was, RAP to muzyka wulgarna i opisująca negatywne zachowania, pełna przemocy, agresji i patologii. Tutaj chciałbym Wam coś uświadomić. Rap to narzędzie i można nim opisać wiele różnych sytuacji, jeżeli spotkaliście się z tekstami wulgarnymi, opisującymi okrutne realia, to warto pomyśleć czemu akurat ten rapujący człowiek opisał takie rzeczy. Czemu przyszło mu żyć w takim otoczeniu i borykać się z takimi, a nie innymi problemami? Problem nie tkwi w muzyce, nie tkwi w raperach, oni tylko opisują prawdę. W jednym z filmów, nieżyjący już raper i aktor o ksywce DMX, powiedział, że to nie kule i pistolety zabijają ludzi, to ludzie zabijają ludzi. Rap jest właśnie takim pistoletem. Broni może użyć przestępca aby komuś zabrać życie, ale także policjant, aby komuś uratować życie. Broń tutaj nie jest zła sama w sobie, zresztą przestępca też za pomocą broni może życie ratować, a policjant je odbierać – wszystko zależy od okoliczności. Rap także zależy od okoliczności. Ta muzyka jest naszym głosem, naszą ekspresją i naszą bronią. Historia już wielokrotnie pokazała, że to właśnie muzyka byłą motywacją do działań, dodawała siły w walce o lepsze jutro, lepsze czasy, o sprawiedliwość i wiele, wiele innych. Muzyka rap pierwsza jako gatunek muzyczny, poruszyła między innymi temat brutalności policji wobec czarnoskórych obywateli USA. Umożliwiła buntowniczej młodzieży wyrażenie swojego zdania i punktu widzenia, poniekąd stała się ich formą protestu. Warto także zauważyć i docenić to jak trudną i wymagającą ćwiczeń formą jest rapowanie. Nie wystarczy opisać rzeczywistości, należy to jeszcze zrobić ciekawie, do rytmu, używając różnego rodzaju rymów, wewnętrznych, zewnętrznych, podwójnych, głębokich, dokładnych i niedokładnych, gramatycznych i niegramatycznych, egzotycznych…należy używać ciekawych porównań i odniesień, trzeba mieć flow i styl. Zdaję sobie sprawę, że łatwiej jest ocenić rap na podstawie pierwszego wrażenia, łatwiej jest nie zagłębić się w jego treść czy historię, łatwiej jest nie rozumieć i zaszufladkować, ale nie zawsze łatwiej znaczy lepiej. W naszym regionie także mamy reprezentantów tej dziedziny hip hopu, jest to między innymi ekipa MRK Nook, która zaprezentuje swoja sztukę i umiejętności, a przede wszystkim głos i potrzeby młodego pokolenia, podczas koncertu organizowanego w ramach programu DZIAŁAJ LOKALNIE.

Kolejnym istotnym elementem tej kultury jest DJing. W kulturze hip hopu, dj to nie tylko „DISC JOKEY”. Hip hopowy dj nie skupia się jedynie na selekcji i puszczaniu utworów muzycznych podczas imprezy czy koncertu, taki dj zajmuje się także turntablismem. Za pomocą płyt winylowych, mixera i dwóch gramofonów tworzy muzykę, dodaje do niej scratch, czyli charakterystyczne dźwięki „drapania” płyty przez igłę gramofonu, często hip hopowy dj jest tkaże producentem muzyki. Za każdym dobrym raperem stoi dobry dj. DJing dał początek rapowaniu, djing stworzył także platformę dla hip hopowych tancerzy. Muzyka ma wielką siłę, a dj nią włada. Mam wrażenie, że djing jest bardziej rozumiany, łatwiej odbierany, nie łączy się z taką ilością stereotypów jak RAP. Z drugiej jednak strony jest też często bagatelizowany i nie cieszy się taką popularnością jak inne elementy tej kultury. Mam nadzieję, że chociaż część z Was, po przeczytaniu tego tekstu, nie będzie myślała o hip hopowych djach jako o „PUSZCZACZACH MUZYKI i WCISKACZACH PLAY”. To właśnie djing dał początek tej kulturze i djing jest doskonałym przykładem kreatywności hip hopu. DJ użył odtwarzaczy muzyki jako instrumentu, wykorzystał narzędzia służące do prezentowania twórczości innych, tak aby samemu na nich tworzyć. Kiedyś w wielu domach stał na półce gramofon, ale to właśnie hip hopowi dje potrafili w nim zobaczyć perkusję, gitarę i inne instrumenty. W kulturze HIP HOP kreatywność, własny styl i oryginalność są tak samo istotne jak autentyczność. To właśnie to połączenie sprawia, że kultura ta stała się takim fenomenem i trafia do ludzkich serc i umysłów na całym świecie.

Przejdę teraz do kolejnego trudnego słowa – Bboying. W dużym skrócie oznacza ono hip hopowy taniec. Za skrótem Bboy, może kryć się wiele znaczeń; Bronx boy, czyli tańczący chłopak z Bronksu. Break boy, czyli chłopak tańczący do breaków, opisanych przeze mnie wcześniej fragmentów muzyki. Boogie boy czy nawet Boogaloo boy, chłopak tańczący boogie, czy styl boogaloo. W Bboyingu jest też miejsce dla GIRL, są Bgirls i Flygirls, ta kultura nie dzieli nas na podstawie płci, koloru skóry czy wyznania, w tej kulturze oceniamy się po umiejętnościach i stylu. Czym jest ten hip hopowy taniec? Początkowo przede wszystkim był to właśnie bboying, określany także mianem breaking, a najlepiej znany i kojarzony pod błędną, stworzoną przez media nazwą – break dance. Footwork, drops, power moves, freezes, top rocks to elementy tego stylu tańca, który głównie kojarzy się z kręceniem na głowie. To skomplikowany i złożony styl, wspaniała i wymagająca forma sztuki. Dzisiaj mianem tańców kultury hip hop określa się już także kilka innych stylów, nie tylko breaking. Zaanektowane do hip hopu zostały style pochodzące z Kalifornii, czyli POPPING i LOCKING, jest też najbardziej spopularyzowany HIP HOP DANCE FREESTYLE, który opiera się o fundamenty hip hopowych i funkowych tańców socjalnych oraz improwizację i tworzenie swoich rozwiązań na bazie groove i owych fundamentów. Taki taniec możecie oglądać i poznawać także w Białobrzegach, w szkolę tańca KOSMOS. Popularność tego stylu w naszym mieście także świadczy o tym jak silna jest kultura hip hop, która rodząc się w biedzie i otoczeniu gangów na ulicach Nowego Jorku, dotarła i nad Pilicę i przyciąga tak wiele osób do rozwijania się w pasji. Popularność tej kultury, a w tym tańca, przyciąga także pieniądze. Wiele osób wyczuło biznes i możliwość zarabiania na hip hopie, często są to osoby, które nie są związane z tą kulturą i po prostu wykorzystują siłę hip hopu. Wiele ruchów, organizacji, stowarzyszeń, federacji tańca sportowego, także zajmuje się tańcem nazywanym hip hop. Jest to forma tańca nowoczesnego i z hip hopem nie ma wiele wspólnego, ale to także świadczy o tym jak popularna i wpływowa jest ta kultura. Osobiście bardzo podoba mi się zasada obowiązująca w hip hopie, a mianowicie – GIVE IT BACK TO SOCIETY. Jeżeli czerpiesz z kultury, zarabiasz na niej, żyjesz dzięki niej – oddawaj część do społeczności, oddawaj kulturze, dziel się nią, dziel się wiedzą, umiejętnościami, rób to dla ludzi i kultury, nie tylko dla zysków.

Wystarczy o tańcu, wolę jednak tańczyć taniec niż o nim pisać, jeżeli chcecie wiedzieć więcej, możecie zgłosić się do Kosmosu, lub czekajcie na kolejne artykuły. Tymczasem przechodzę do kolejnego elementu – Graffiti. Sztuka, która zdobi wiele miast, wiele ścian, budynków, sztuka, która przykuwa spojrzenia i dodaje kolorów do szarych , betonowych osiedli. Jest wiele kontrowersji związanych z graffiti, jedni widzą w tym wandalizm, drudzy sztukę przez wielkie „S”. Z jednej strony widzimy napisy na murach, które uważamy za obrzydzające otoczenie, z drugiej strony graffiti pojawia się w galeriach sztuki, na wystawach, jest wartościowym uzupełnieniem miejskiej infrastruktury. Początkowo hip hopowe graffiti było po prostu facebookiem. Kolorowe, oryginalne podpisy tworzone na ścianach czy wagonach metra w Nowym Jorku, pozwalały zostać zauważonym, były trochę jak wizytówka i docierały do kolejnych odbiorców niczym posty na social mediach. Często też takie prace przemycały treści i historie związane z twórcą, problemami społecznymi czy poglądami na różne sprawy. Bez względu na to jak podchodzimy do tematu graffiti, nie możemy nie zauważyć, że jest to także głos pewnego pokolenia, forma ekspresji, a z biegiem lat także prezentująca coraz wyższą jakość dziedzina sztuki i kultury hip hop.

Przedstawiłem Wam kilka elementów hip hopu i pokrótce postarałem się wytłumaczyć na czym polegają. Według mnie to jedynie wierzchołek góry lodowej, początek, dobra podstawa do tego aby zagłębić się w temat i poznać kulturę, która jest wszechobecna. Aby ta podstawa, którą z Wami się dzielę była jeszcze pełniejsza, nie mogę pominąć kwestii wiedzy i wartości. W hip hopie istotne jest abyśmy znali historię naszej kultury, muzyki, tańca, abyśmy znali pionierów, zrozumieli pewne społeczne zależności i ciągle byli głodni wiedzy. Jeżeli chodzi zaś o wartości tej kultury to zdecydowanie zacznę od WOLNOŚCI, ale także kreatywność, nonkonformizm, oryginalność, równość, szacunek...Myślę, że dobrym początkiem do zrozumienia tej kultury, dla osób które jeszcze się w nią zagłębiały, będzie jedno z popularnych hip hopowych haseł;

PEACE, LOVE, UNITY AND HAVING FUN.
POKÓJ, MIŁOŚĆ, JEDNOŚĆ I DOBRA ZABAWA.

Jak już wspomniałem, jest to jedynie początek, ale zdaję sobie sprawę, że nie od razu hip hop zrozumiano. Parafrazując Shreka – HIP HOP jest jak cebula, ma wiele warstw.

Zachęcam do poznawania hip hopu, do zagłębienia się w piękno tej kultury i zrozumienia nas – hip hopowców.

Autorem tekstu jest Łukasz UFO Łukomski, związany z kulturą hip hop od ponad 25 lat, tancerz stylu POPPING, instruktor tańca w szkole tańca KOSMOS i specjalista ds. komunikacji w FUNDACJI KOALICJA DLA MŁODYCH.